Στο δρόμο της επιστροφής…

«Τη δέσμευσή του ότι θα τεθεί ο ίδιος επικεφαλής και θα αναλάβει προσωπικά την ευθύνη για την υλοποίηση όλων των ενεργειών που απαιτούνται για την παραχώρηση από τις τουρκικές αρχές, την αναστύλωση  και  την απόδοση στους Σανταίους συμπατριώτες του  του υπό κατάρρευση αρχοντικού Μαντίδη,  που βρίσκεται στην ενορία Ισχανάντων της επτάκωμης Σάντας του Πόντου, εξέφρασε ο κ. Ιβάν Σαββίδης κατά τη διάρκεια συνάντησης γνωριμίας που είχε την Παρασκευή με αντιπροσωπεία της συντακτικής ομάδας του περιοδικού Άμαστρις…»

Η διώροφη κατοικία του ιδρυτή των πρώτων δημοτικών σχολείων της Σάντας,  Σπυρίδωνα Μαντίδη, χτίστηκε το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα στην ενορία Ισχανάντων και αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο δείγμα της χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής των ονομαστών πετρόχτιστων αρχοντικών της Σάντας. Κι αυτό γιατί όσα από αυτά απέφυγαν την πυρπόληση  από τον τουρκικό στρατό το 1921 ή  δεν ανατινάχθηκαν με δυναμίτη  από τους ίδιους τους Σανταίους αντάρτες, προκειμένου να μη χρησιμοποιηθούν ως προκεχωρημένα φυλάκια εναντίον τους, κατέρρευσαν με το πέρασμα του χρόνου λόγω της εγκατάλειψης ή της πλημμελούς συντήρησής τους εκ μέρους των νέων κατόχων τους.

Τα τελευταία χρόνια το αρχοντικό του Σπυρίδωνα Μαντίδη κινδυνεύει με κατάρρευση και κάθε χρόνο που περνά η κατάσταση του  γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη. Η ομάδα του περιοδικού Άμαστρις επισκέφτηκε τον κ. Σαββίδη, και του ζήτησε να αναλάβει εκείνος την πρωτοβουλία ώστε να εξασφαλιστεί η μακροχρόνια παραχώρησή του οικήματος από την τουρκική κυβέρνηση, η αναστύλωσή του και η απόδοση του στους απογόνους των τελευταίων κατοίκων της Σάντας, προκειμένου να μπορούν όχι μόνο να το επισκέπτονται, αλλά και να διαμένουν σε αυτό κάθε φορά που επισκέπτονται την ιστορική τους πατρίδα.

Ο κ. Σαββίδης ζήτησε να πληροφορηθεί το νομικό καθεστώς που διέπει τα εγκαταλελειμμένα σπίτια της Σάντας, και όταν πληροφορήθηκε ότι το τουρκικό κράτος δεν έχει παραχωρήσει τίτλους ιδιοκτησίας για αυτά,   δήλωσε ότι αποδέχεται την πρόκληση, την οποία θεωρεί μέρος του προσωπικού του χρέους. Παράλληλα  τόνισε ότι αντιλαμβάνεται απολύτως τη δυναμική που θα προσδώσει αυτή η κίνηση στην υπό εξέλιξη τάση επανασύνδεσης των Ποντίων με την ιστορική τους πατρίδα, αφού θεωρεί πολύ πιθανόν ότι θα βρει μιμητές μεταξύ ανθρώπων από κάθε περιοχή του Πόντου, οι οποίοι θα ενθαρρυνθούν να θέσουν σε σταθερότερη  βάση τις επαφές τους με την πατρίδα τους.

Τέλος, ο κ. Σαββίδης συνεχάρη τους εκπροσώπους της συντακτικής ομάδας του «Άμαστρις» για την πρότασή τους και ζήτησε να συναντηθεί το συντομότερο δυνατόν με ολόκληρη την ομάδα του «Άμαστρις», προκειμένου να ακούσει τις απόψεις των νέων ανθρώπων που την απαρτίζουν, γύρω από κάθε πτυχή του ποντιακού ζητήματος. Παράλληλα ζήτησε να συναντηθεί, μόλις καταστεί δυνατόν, με εκπροσώπους των ποντιακών σωματείων όλων των σανταίικων χωριών της Βόρειας Ελλάδας, προκειμένου να καθορίσουν από κοινού την στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν για την επίτευξη του ιστορικού στόχου που έχουν θέσει.

Μετά το τέλος της συνάντησης, ο κ. Σαββίδης έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Οποιαδήποτε πρόταση παρατείνει την ιδέα της πατρίδας μου, της Σάντας, αποτελεί μέρος και της δικής μου ιδεολογίας. Θα κάνω ό,τι περνά από το χέρι μου, προκειμένου να υλοποιηθεί αυτή η πρόταση.  Και θα το κάνω γιατί από παιδί με μεγάλωσαν έτσι ώστε να είμαι υπερήφανος που είμαι «Σαντέτες». Αν μπορέσω, με τη βοήθεια του Θεού,  να φέρω σε πέρας αυτή την αποστολή, θα θεωρήσω ότι έχω εκπληρώσει ένα  τμήμα του χρέους μου απέναντι στη Σανταίικη καταγωγή μου.

Όταν λέω ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τα αποτελέσματα της συνθήκης της Λωζάνης, το κάνω γιατί θεωρώ ότι είναι ένας τρόπος να λύσουμε ορισμένα πολύ σημαντικά προβλήματα, που αντιμετωπίζουμε. Θεωρώ πολύ σημαντικό να υπάρξουν δικοί μας άνθρωποι, που θα θελήσουν να αποκτήσουν μια δική τους γωνιά στην ιστορική μας πατρίδα. Πρέπει να πιστέψει ο κόσμος ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν, αλλά κι ότι δεν ενέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο. Αλλά και οι μουσουλμάνοι Πόντιοι συμπατριώτες μας, θα πρέπει να καταλάβουν ότι ήρθε η στιγμή να αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τις μεταξύ μας σχέσεις.

Πιστεύω ότι τα χρόνια που έρχονται, ολοένα και περισσότεροι Έλληνες θα στρέφουν το βλέμμα τους προς την Τραπεζούντα και τον Πόντο γενικότερα. Τα τελευταία χρόνια  δίναμε συχνά την εντύπωση ότι δεν πιστεύαμε πλέον στον εαυτό μας κι αυτό συνέβαινε επειδή οι στρατηγικές μας επιλογές δεν ήταν πάντα οι καλύτερες δυνατές. Τα πράγματα αλλάζουν. Αν υπάρχουν άνθρωποι που αισθάνονται την ανάγκη να περνούν μερικές μέρες του χρόνου στην ιστορική τους πατρίδα, τότε κι εγώ αισθάνομαι την ανάγκη να ενωθώ μαζί τους και να κάνω ό,τι περνά από το χέρι μου για τους εγγυηθώ προσωπικά την ασφάλειά τους».